ارتقای کیفیت سیاست گذاری در علم و فناوری با رویکرد اسلامی ایرانی: یک مطالعه کیفی

افزایش کیفیت سیاست گذاری برای پیشرفت علم و فناوری از اصلی ترین برنامه های کشورهای مختلف است که با توجه به زمینه خاص هر کشور، از کشوری نسبت به کشوری دیگر متفاوت خواهد بود. این موضوع مهم در ایران نیز به تبیین راهبردهای مؤثر بر سیاست گذاری علم و فناوری متناسب با شرایط و وضعیت ایران وابسته است. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی به روش آنالیز محتواست. مشارکت کنندگان در پژوهش را 23 نفر از خبرگان در زمینه پیشرفت و توسعه و همچنین علم و فناوری تشکیل دادند. روش نمونه گیری هدفمند بود و برای جمع آوری داده های کیفی، مصاحبه عمیق غیر ساختارمند انجام شد. تحلیل یافته ها با استفاده از روش تحلیل کیفی و آنالیز محتوی به کمک نرم افزار maxqda انجام شد. در این پژوهش 39 زیر گروه و 6 درون مایه شامل رصد علم و فناوری در مقیاس جهانی، حاکمیت علمی، راهبری سازمان یافته رهبران تحقیقاتی و علمی، الگوسازی گفتمانی، تبیین نظام نیازها در تولید علم، نظام تأمین دانشمند به عنوان راهبردهای مدیریت حکیمانه و کیفیت سیاست گذاری پیشرفت در علم و فناوری ایران استخراج گردید. موفقیتسیاست گذاری همواره برپایه دو عنصر اساسی، یعنی مبانی ارزشی و بینشی از یک سو و از سوی دیگر شرایط و مقتضیات هر جامعه بنا شده است. مطالعه حاضر بر اساس مبانی معرفتی اسلام، زمینه جامعه ایران و بهره مندی از تجارب مشارکت کنندگان، شش راهبرد کلیدی بالا را کشف و تبیین نمود تا با به کارگیری آنها توسط سیاست گذاران کلان کشور به طور عام و مدیران و سیاست گذاران بخش های علم و فناوری به طور خاص، کارآمدی و تأثیرگذاری بیشتر سیاست گذاری ها و درنتیجه بهبود وضعیت موجود نظام علم و فناوری را فراهم آوردند.